Maar help het, dokter?

Als we ziek zijn, willen we de best mogelijke behandeling krijgen. Maar hoe kunnen we weten of een behandeling werkt? Gerandomiseerde klinische trials zijn de beste manier om te testen of een behandeling effectief is en beter dan andere behandelingen of geen behandeling.

Recept om een nieuwe behandeling te testen

1.  Neem een aantal zieke mensen.

2.  Geef de helft van hen de nieuwe behandeling, die wordt getest.

3.  Geef de andere helft de standaardbehandeling (of een nepbehandeling – placebo – als er geen standaardbehandeling bestaat).

4.  Gebruik toeval om te beslissen wie de nieuwe behandeling krijgt en wie de standaardbehandeling – dit heet gerandomiseerde (willekeurige) toewijzing.

5.  Vergelijk in beide groepen hoeveel er beter werden of ongunstige bijwerkingen hadden, om te kijken welke behandeling beter was.

Waarom kunnen mensen die deelnemen aan een gerandomiseerde klinische trial niet kiezen welke behandeling ze krijgen?

Als de mensen die de nieuwe behandeling krijgen anders zijn dan de mensen die de standaardbehandeling of nepbehandeling krijgen, kun je niet met zekerheid concluderen dat de behandeling beter of slechter is. Waarom? Omdat de verschillen in uitkomst zouden kunnen liggen aan al bestaande verschillen tussen de groepen. De beste manier om identieke groepen te krijgen is door het toeval te laten bepalen welke behandeling een persoon krijgt. Bijvoorbeeld door een munt op te gooien, lootjes te trekken of door een computerprogramma te gebruiken die gerandomiseerde keuzes maakt.

U wilt ook niet dat iemand denkt “Ik heb de beste behandeling gekregen” of “Ik heb de slechtste behandeling gekregen”, want dat kan beïnvloeden of ze beter worden of niet! Daarom mogen de mensen niet weten welke behandeling ze krijgen – dit heet “maskering”. Het is ook beter dat u als onderzoeker niet weet welke behandeling de patiënt krijgt (dit heet een blinde trial, verzorgers, beoordeelaars en onderzoekers weten van tevoren niet wie welke behandeling krijgt) want dit kan de uitkomst van de trial ook beïnvloeden!

Vergeet niet, u kunt niet zeker zijn welke behandeling de beste is, totdat u de resultaten hebt van uw gerandomiseerde klinische trials – trials die worden gedaan om elke onzekerheid weg te nemen over welke behandeling beter is. Meestal zijn er meerdere trials nodig voordat u echt een beslissing kunt nemen!

U krijgt waarschijnlijk nooit de kans om uw eigen trial op te zetten, maar u kunt wel gevraagd worden om als patiënt aan een trial deel te nemen. Voordat u daar mee akkoord gaat, is het belangrijk om te weten hoe gerandomiseerde klinische trials werken, hoe de trial is opgezet en wat het doel is van trial waar u voor bent uitgenodigd, en ook wat de mogelijke risico’s ervan zijn.

ECRAN wil medisch onderzoek op een eenvoudige manier begrijpelijk maken en u uitleggen wat het betekent om mee te doen aan het proces van deze belangrijke klinische trials.